Sách scan Mô Tả Vương Quốc Đàng Ngoài - Samnel Baron

​

Rất nhiều chuyện không được ghi chép trong sử chính thống của nhà Nho nhưng sẽ được mô tả chân thực trong tác phẩm này!

Mô tả vương quốc Đàng Ngoài của Samuel Baron là một trong những cuốn sách có giá trị của người phương Tây viết về Việt Nam, bên cạnh những tác phẩm quan trọng của Alexandre de Rhodes, Cristoforo Borri…

Có một điều đặc biệt là, Samuel Baron không viết về Đàng Ngoài dưới dạng du ký như nhiều nhà du hành hoặc thương buôn phương Tây khác. Đàng Ngoài dưới con mắt của Samuel Baron không phải là một vùng đất ông lướt qua trong một chuyến đi mà những miêu tả tỉ mỉ về xứ sở này với sự phân chia các chương mục rất rõ ràng, đưa ra cả những số liệu cụ thể giống như một công trình khảo sát của một nhà dân tộc chí cho thấy ông rất am hiểu vùng đất này.

Baron viết cuốn sách này nhằm giới thiệu vương quốc Đàng Ngoài với các độc giả người Anh, đồng thời để phản bác lại những điều sai lạc cũng như mâu thuẫn trong tập du ký Relation nouvelle et singulère du Royaume de Tunquin (Tập du ký mới và kỳ thú về Vương quốc Đàng Ngoài) của Tavernier. Là con lai, Samuel Baron có mẹ là người bản xứ, cha người Hà Lan – là đại diện cho công ty Đông Ấn Hà Lan tại Kẻ Chợ. Bản thân Samuel Baron sau này cũng là thương nhân nhiều năm sinh sống tại Kẻ Chợ nên những ghi chép của ông có cơ sở để tin cậy. Baron lại có quan hệ thân thiết với phủ Chúa nên có điều kiện tiếp xúc, trải nghiệm, tìm hiểu cuộc sống của giới quý tộc cũng như những tập tục sinh hoạt đời thường của người dân vùng kinh kỳ.

Qua tác phẩm của Baron, độc giả ngày nay có cơ hội tìm hiểu về thể chế, luật pháp, tiền tệ, sức mạnh quân sự, phong tục, trò tiêu khiển, lễ tịch điền, tôn giáo, tang lễ, sản vật,… của nước ta vào thế kỷ XVII. Vui lòng đăng nhập hoặc đăng ký để xem link

Download PDF Scanned: Vui lòng đăng nhập hoặc đăng ký để xem link

 

Một cuốn sách có giá trị về văn hóa - lịch sử.

Một số điều rút ra khi đọc xong cuốn sách:
- nghề bán quán nước ven quốc lộ đã có từ rất lâu rồi (ít nhất là thế kỷ XVII)
- hóa ra lễ đăng quang của Vua hoặc Chúa thường không hoành tráng
- thế kỷ XVII có những vụ khiếu kiện kéo dài (lên đến 5-6 cấp )
- thi Hương thi Hội thi Đình diễn ra như thế nào
- lễ tịch điền diễn ra như thế nào

Do không có bản tiếng Anh, mình phỏng đoán cuốn sách này dường như có một số lỗi biên dịch/ biên tập:
- trang 28: Vải chín có vị ngon tuyệt chính vụ vào tháng Tư và không kéo dài quá 40 ngày. Lúc đó một vị tướng quân sẽ mang theo lệnh chỉ đến dán vào những cây nhãn ngon nhất vùng, không kể chúng thuộc về ai. Chủ nhân của những cây nhãn bị đánh dấu này...
(đang khen quả vải ngon mà lại trưng dụng cây nhãn )
- Trang 22: tàu to vào khoảng 1,5 đô-la kèm theo quà biếu, các loại thuyền khác thì tùy theo định mức. Nguồn thu hằng năm của trạm kiểm soát này chắc chắn không dưới 1 triệu đô-la
(Không lẽ 1 năm có tới 700 nghìn lượt tàu qua lại )

 

Bản tiếng Anh mình có post Vui lòng đăng nhập hoặc đăng ký để xem link, gồm Xứ Đàng Trong (Vui lòng đăng nhập hoặc đăng ký để xem link) và Xứ Đàng Ngoài.

Dẫn đoạn tiếng Anh bạn thắc mắc:

 

Bản tiếng Anh:
In this country we have the fruit Lechea [lychee], call'd Bejay9 by the natives, in
great plenty; .....This fruit is of an excellent taste, and
most pleasant to the sight, but it doth not last above forty days in season: the time of
its maturity is April, about when the General will cause his chiaop [chop] or seal to be
fixed on most trees of the best Lachea10 in the country, belong to whom they will,.....

9 Apparently a transcription of Vietnamese vải.


→ tác giả dùng từ hơi lộn xộn, dịch giả dịch theo chắc không để ý
chắc ý tác giả là: ở xứ này, có loài cây họ nhãn gọi là cây vải...

Bản tiếng Anh: In this island is the watch-house general, which is a place of the greatest profit in the kingdom of Tonqueen: for all trading boats, either to the province of Tingway [Thanh Hóa] or Guian [Nghệ An], or from thence to the north, must stop here and pay custom, viz. for a large boat about half the value of a dollar and half, with some presents for the waiters, the rest proportionable; so that the customs of this place cannot yield less than a million of dollars per annum.

→ tác giả tính cả quà biếu (some presents for the waiters) vào "Nguồn thu hằng năm của trạm kiểm soát này"

Cảm ơn bạn @cuoicaisudoi

 

Cảm ơn bạn nhiều!